Współczesne media często bombardują nas informacjami o dobroczynnym wpływie diet bezmięsnych na zdrowie, pomijając lub bagatelizując potencjalne negatywne skutki. Wiele osób uważa, że rezygnacja z mięsa to klucz do lepszego samopoczucia — zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Jednak rzeczywistość może być bardziej złożona, niż się wydaje. W ostatnich latach coraz więcej badań koncentruje się na związku między dietą a zdrowiem psychicznym — a ich wyniki stawiają pod znakiem zapytania powszechne przekonania o nieograniczonych zaletach diety bezmięsnej.
Dieta bezmięsna a zdrowie psychiczne: prawda czy mit?
Jednym z powszechnych mitów jest przekonanie, że rezygnacja z mięsa przynosi wyłącznie korzyści zdrowotne, w tym poprawę zdrowia psychicznego. Tymczasem badania sugerują, że brak mięsa w diecie może wiązać się z negatywnymi skutkami dla organizmu. Od dawna wiadomo, że dieta uboga w pokarmy pochodzenia zwierzęcego może niekorzystnie wpływać na zdrowie ludzi oraz ich rozwój intelektualny.
Przegląd badań Dobersek i in. wykazał, że osoby unikające spożycia mięsa miały wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia depresji czy lęku. Odkryto również, że wśród kobiet, które nie spożywały mięsa, stosowanie leków przeciwdepresyjnych było prawie dwukrotnie częstsze niż u kobiet jedzących mięso.
Badania dotyczące zachowań samookaleczających ujawniły, że w grupie australijskich kobiet celowe samouszkodzenia były ponad trzykrotnie częstsze u osób niespożywających mięsa niż u tych, które je spożywały. Analizowano także grupy nastolatków — okazało się, że próby samobójcze były ponad dwukrotnie częstsze wśród młodzieży niejedzącej mięsa niż wśród ich rówieśników, którzy je spożywali.
Mit, że brak mięsa w diecie pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne, może być więc mylący. W rzeczywistości zrównoważona dieta, która uwzględnia mięso, może korzystnie wpływać na samopoczucie psychiczne.
Skutki braku spożywania mięsa
Rezygnacja z mięsa, choć często postrzegana jako zdrowy wybór, może wiązać się z konsekwencjami dla zdrowia psychicznego.
Jednym z kluczowych składników odżywczych obecnych głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego jest witamina B12. Jest ona niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego — odpowiada m.in. za tworzenie osłonek mielinowych, które otaczają neurony i umożliwiają szybkie oraz efektywne przewodzenie impulsów nerwowych. Niedobór witaminy B12 może prowadzić do zaburzeń funkcji poznawczych, problemów z pamięcią, a nawet depresji.
Innym istotnym problemem związanym z dietą bezmięsną jest niedobór żelaza. Ten pierwiastek jest kluczowym składnikiem hemoglobiny — białka transportującego tlen do komórek całego organizmu, w tym mózgu. Braki żelaza prowadzą do anemii, objawiającej się zmęczeniem, osłabieniem, a także zaburzeniami koncentracji i pamięci. W połączeniu z niedoborem witaminy B12 anemia może mieć szczególnie niekorzystny wpływ na funkcjonowanie mózgu.
Ograniczenie spożycia mięsa może także prowadzić do niedoboru kwasów tłuszczowych omega-3, które są niezbędne dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania mózgu oraz układu nerwowego. Ich niski poziom wiązany jest ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia depresji, a także innych zaburzeń psychicznych.
Podsumowanie
Media często promują dietę bezmięsną jako klucz do lepszego samopoczucia, jednak badania naukowe podważają powszechne przekonanie o jej nieograniczonych zaletach dla zdrowia psychicznego. Coraz więcej dowodów wskazuje, że brak mięsa w diecie może wiązać się z negatywnymi konsekwencjami, takimi jak zwiększone ryzyko depresji, samookaleczeń czy prób samobójczych. Kluczową rolę odgrywają tu niedobory witaminy B12, żelaza oraz kwasów tłuszczowych omega-3 — składników niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania mózgu. Zrównoważona dieta, która uwzględnia odpowiednie źródła odżywcze, w tym mięso, może przyczynić się do lepszego zdrowia psychicznego.
Źródła:
- Dobersek, Urska, et al. „Meat and mental health: a systematic review of meat abstention and depression, anxiety, and related phenomena.” Critical Reviews in Food Science and Nutrition 61.4 (2021): 622–635.
- Całka, Jarosław. „Wegetarianizm i weganizm mogą negatywnie wpływać na inteligencję i zdrowie psychiczne.” Życie Weterynaryjne 98.04 (2023): 225–228.