Redukcja hodowli zwierząt jest uważana przez niektóre grupy za skuteczną strategię obniżania antropogenicznych emisji gazów cieplarnianych (GHG). Z tego powodu często zaleca się zmniejszenie spożycia białka zwierzęcego w celu złagodzenia skutków dla klimatu, w szczególności emisji metanu z fermentacji jelitowej zwierząt gospodarskich. Jednak, jak dowodzą nowe badania, wpływ zmian w żywieniu na bilans emisji gazów rolniczych nie został dokładnie oceniony.
Ta luka została przedstawiona w niedawnym badaniu: „Jak zmiany w diecie wpływają na bilans gazów cieplarnianych gleb uprawnych. Dania jako studium przypadku”, które ujawnia, że przejście na żywienie oparte na większej ilości roślin nie musi automatycznie skutkować redukcją emisji rolniczych. Wręcz przeciwnie, zmniejszenie produkcji zwierzęcej może mieć niezamierzone konsekwencje, takie jak negatywny wpływ na magazynowanie węgla organicznego w glebie (SOC) i potencjalnie zwiększenie emisji tlenku azotu (N₂O).
Dania jako studium przypadku
Niniejsze badanie, opublikowane w Agricultural Systems, czasopiśmie Elsevier, przez Joint Research Centre (JRC), bada przypadek Danii, która zmniejszyła populację bydła, aby obniżyć ogólne emisje od zwierząt gospodarskich. Studium ocenia wpływ przejścia na zdrowszą dietę, taką jak zalecana przez komisję EAT-Lancet, na bilans gazów cieplarnianych gleb rolniczych, wykorzystując Danię jako studium przypadku. Dieta EAT-Lancet zachęca do większego spożycia warzyw, owoców, pełnych ziaren, roślin strączkowych i orzechów, jednocześnie opowiadając się za umiarkowanym spożyciem ryb i drobiu oraz znacznym ograniczeniem spożycia czerwonego mięsa i przetworzonej żywności.
Ku zaskoczeniu wszystkich, badanie wykazało, że zmniejszenie liczby bydła, co jest zgodne z wytycznymi żywieniowymi diety EAT-Lancet, może mieć znaczący, negatywny wpływ na emisję gazów cieplarnianych. Naukowcy przeprowadzili kompleksową ocenę jej oddziaływania na bilans netto gazów cieplarnianych gleb rolniczych na poziomie krajowym, wykorzystując zaawansowane ramy modelowania.
Najpierw zastosowali model równowagi ogólnej MAGNET, aby określić ilościowo zmiany popytu w spożyciu żywności i użytkowaniu gruntów w całej Unii Europejskiej po przyjęciu diety EAT-Lancet. Następnie wykorzystali oparty na procesie model biogeochemiczny DayCent, aby ocenić, w jaki sposób te zmiany wpłyną na bilans gazów cieplarnianych gleb rolniczych w Danii.
Mniej zwierząt gospodarskich, więcej emisji
Wyniki wskazują, że w porównaniu do zwykłych diet, pełne przyjęcie diety referencyjnej EAT-Lancet doprowadziłoby do znacznych strat węgla, do 480 Gg CO₂e rocznie i 2,1% wzrostu emisji N₂O, wynoszącego 50 Gg CO₂e rocznie, od 2030 do 2100 roku w glebach rolniczych. Główną przyczyną tego wyniku jest zmniejszona dostępność obornika zwierzęcego jako naturalnego nawozu, co zmniejsza produkcję materiału organicznego, który w przeciwnym razie mógłby być częściowo magazynowany w glebie. Przejście z trwałych użytków zielonych na grunty uprawne również przyczyniło się do emisji.
Zwiększone stosowanie nawozów mineralnych, konieczne do zrekompensowania zmniejszonego wykorzystania obornika i przekształcenia użytków zielonych w grunty orne, negatywnie wpłynęło na magazynowanie węgla organicznego w glebie (SOC) i zwiększyło emisję tlenku azotu, silnego gazu cieplarnianego, zwłaszcza w początkowych latach transformacji. Straty SOC były szczególnie znaczące na glebach piaszczystych, które mają niższą zdolność do magazynowania węgla. W rezultacie bilans netto GHG gleb rolniczych pogorszył się, wykazując wyższe emisje w porównaniu ze scenariuszem tradycyjnym. Negatywny wkład gleb w emisje oszacowano na 18% wzrostu netto emisji GHG w scenariuszu pełnego przyjęcia.
Znaczenie pełnego uwzględnienia emisji gazów cieplarnianych z gleby
Wyniki te podkreślają znaczenie pełnego uwzględnienia emisji gazów cieplarnianych z gleby, ponieważ niwelują one pewne korzyści wynikające z przyjęcia diety roślinnej. Podczas gdy redukcja liczby zwierząt może być ograniczoną strategią obniżania ogólnych emisji zwierząt gospodarskich, efekty wtórne mogą częściowo zmienić ogólny obraz i powinny zostać uwzględnione w istniejących modelach.
Zmniejszenie spożycia produktów pochodzenia zwierzęcego ma niezamierzone negatywne skutki dla gleb i może prowadzić do wzrostu emisji gazów cieplarnianych z gleb rolniczych. Skutki te różnią się w zależności od warunków glebowych i klimatycznych i należy je dokładnie rozważyć w strategiach redukcji emisji.
Polityki mające na celu zmniejszenie spożycia produktów zwierzęcych w niektórych krajach muszą uwzględniać potencjalny wzrost popytu w innych krajach. Oznacza to, że spadek produkcji zwierzęcej w jednym kraju może być z nawiązką zrekompensowany wzrostem emisji gazów cieplarnianych w innym, co doprowadzi do wyższych emisji gazów cieplarnianych netto na całym świecie. Dlatego przyszłe badania powinny obejmować emisje gazów cieplarnianych całego systemu żywnościowego przy użyciu bardziej zintegrowanego podejścia, biorąc pod uwagę interakcje między dietą, użytkowaniem ziemi, nawozami i praktykami rolniczymi. Ukierunkowane strategie, takie jak ulepszone zarządzanie nawozami i sekwestracja węgla, mogą pomóc złagodzić negatywne skutki emisji glebowych. Hodowla zwierząt gospodarskich może odgrywać kluczową rolę w tych praktykach, takich jak włączanie obornika zwierzęcego, agroleśnictwo i wypas rotacyjny, przyczyniając się pozytywnie do walki ze zmianami klimatu.
Źródła:
https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC138411 https://www.thelancet.com/journals/lanplh/article/PIIS2542-5196(23)00006-2/fulltext