Na unijnym rynku żywności współistnieją różne systemy etykietowania żywności, których zadaniem jest informowanie i zapewnianie klientów o różnych cechach jakościowych produktów spożywczych. Nie ma ogólnoeuropejskiej etykiety żywności informującej o dobrostanie zwierząt, ale w niektórych krajach, takich jak Niemcy, Dania i Wielka Brytania, obowiązują pewne krajowe etykiety, specyficzne dla produktu.
Wielu konsumentów ceni systemy oznakowania regulowane prawem UE , takie jak produkty ekologiczne, oznakowanie ChNP i tabele zawierające informacje o wartości odżywczej. Etykietowanie jest ważną wskazówką dla konsumentów, ponieważ pomaga w przekazaniu informacji o produkcie lub procesie produkcyjnym. W kształtowaniu polityki dużą uwagę zwraca się na rolę etykiet w poprawie dobrostanu zwierząt.
Większość lokalnych i krajowych prób z etykietowaniem dotyczącym dobrostanu zwierząt wskazuje, czy produkt został wytworzony zgodnie z wysokimi standardami utrzymania zwierząt. Jednak wielu cech pośrednich nie da się w ten sposób przedstawić, co sprawia, że eksperymenty te są nieakceptowane dla wielu rolników. Konieczne są dalsze badania, aby ocenić reakcję konsumentów i oczekiwania producentów.
Z drugiej strony wiele dobrze ugruntowanych etykiet uwzględnia już standardy dobrostanu zwierząt w specyfikacjach dotyczących warunków transportu lub uboju. Bazując na przykładach, które już istnieją na rynku UE w niektórych państwach członkowskich, np. w Niemczech, celem etykiety dotyczącej dobrostanu zwierząt byłoby informowanie konsumenta o tym, które produkty wykraczają poza normy prawne. Na przykład w przypadku produktów wieprzowych w Niemczech obowiązuje etykieta uwzględniająca warunki panujące w obiektach, w których rodzą się prosięta, czas trwania laktacji, czy i w jaki sposób są one kastrowane, przeszkolenie rolnika w zakresie dobrostanu zwierząt, transport do rzeźni, dobrostan w tych placówkach oraz to, w jaki sposób wykraczają one poza wymagania norm prawnych.
W sierpniu 2023 roku Niemcy utorowały drogę do wprowadzenia obowiązkowej, państwowej etykiety dotyczącej hodowli zwierząt, aby zapewnić przejrzystość i jasność w zakresie sposobu chowu zwierząt oraz umożliwić konsumentom podejmowanie świadomych decyzji zakupowych. Na etykiecie będzie można wyróżnić pięć metod hodowli: chów w pomieszczeniach zamkniętych, pomieszczenia wewnętrzne i dodatkowe, pomieszczenia zamknięte ze świeżym powietrzem, wybiegi na świeżym powietrzu i pastwiska na wolnym wybiegu oraz produkty organiczne. Etykieta była początkowo umieszczana na produktach wieprzowych, a później na innych produktach ze świeżego mięsa. Ogólnie rzecz biorąc, niemiecki system znakowania dobrostanu zwierząt jest postrzegany jako krok w kierunku większej przejrzystości dla konsumentów i lepszych standardów dobrostanu zwierząt.
Z kolei Dania w 2017 roku opracowała system punktacji „Serca”, wynoszący od jednego do trzech, w zależności od poziomu dobrostanu zwierząt stosowanego w produkcji wieprzowiny, który później został rozszerzony na kurczaka, wołowinę i przetwory mleczne. Wymogi, aby na etykiecie znalazło się więcej niż jedno serce, zależą głównie od dostępnej przestrzeni dla zwierząt lub warunków produkcji, tj. produkcja na świeżym powietrzu i maksymalnie 8 godzin transportu. Podstawowe wymagania w przypadku bydła mięsnego i mlecznego to brak uboju cieląt, wymagany czas między cielęciem a krową, lepsze warunki utrzymania i krótszy czas transportu.
Komisja Europejska w dalszym ciągu opracowuje zharmonizowane wskaźniki ryzyka związanego z dobrostanem zwierząt dla UE i nadal nie ma wspólnej definicji na poziomie UE tego, co „dobrostan zwierząt” oznacza i sugeruje w kontekście praktyk. Europejski sektor hodowli zwierząt uczestniczy we wszystkich dyskusjach na ten temat i ma nadzieję, że zaproponowane zostaną jasne definicje uwzględniające wiele różnych czynników.
Od lat 80- tych w UE obowiązują przepisy mające na celu zapewnienie dobrostanu zwierząt w europejskiej produkcji żywności. Wiele inicjatyw w ramach łańcucha dostaw żywności jest również odpowiedzią na żądania konsumentów dotyczące poprawy dobrostanu zwierząt. Na przykład istniejące etykiety jakości zawierają nowe elementy w swoich specyfikacjach, podczas gdy etykiety dotyczące dobrostanu zwierząt eksperymentują z apetytem konsumentów na te produkty.
Pozostaje jednak pytanie: jak odróżnić standardy dobrostanu zwierząt od metod produkcji, skoro w UE dobrostan zwierząt musi być zawsze przestrzegany w każdym systemie hodowli?