Mimo miliardów dolarów inwestowanych w „rolnictwo komórkowe” istnieją wyzwania techniczne, etyczne, regulacyjne i handlowe, które utrudniają szeroką dostępność tych produktów na rynku. Ponadto powszechne przyjęcie takich technologii może pogłębić globalne nierówności – zarówno między zamożnymi a biednymi konsumentami, jak i między krajami o wysokich i niskich dochodach.
Raport RethinkX z 2019 r. przewidywał, że amerykański przemysł mięsny i mleczarski zbankrutuje do 2030 r. z powodu rozwoju „rolnictwa komórkowego”. Tak się jednak nie stało, ponieważ poważne wyzwania techniczne wciąż uniemożliwiają komercyjną rentowność tej technologii. Mimo ogromnych inwestycji i setek start-upów działających w tej dziedzinie, rolnictwo komórkowe wciąż boryka się z przeszkodami, takimi jak wysokie koszty produkcji oraz kwestie regulacyjne – na przykład związane z europejskimi przepisami dotyczącymi organizmów zmodyfikowanych genetycznie.
Biotechnologia, farmakologia czy hodowla?
Precyzyjna fermentacja to proces inżynierii sekwencji genu dla określonego białka w szczepie bakterii lub drożdży, a następnie hodowania tego szczepu w fermentatorach na dużą skalę w celu wytworzenia wymaganego białka. Ta technologia jest stosowana od dziesięcioleci w sektorze biotechnologicznym. Wcześniej znana jako „produkcja białka rekombinowanego”, znalazła zastosowanie w wielu szczepionkach i lekach, takich jak insulina.
W sektorze spożywczym precyzyjna fermentacja jest stosowana od dziesięcioleci do wytwarzania enzymów do produkcji sera lub konwencjonalnej fermentacji. Ostatnio firmy zaczęły wykorzystywać tę technologię do produkcji kluczowych białek dla przemysłu spożywczego. „Impossible Foods” wykorzystuje formę hemoglobiny poddaną precyzyjnej fermentacji, aby nadać swoim roślinnym burgerom wygląd i zapach czerwonego mięsa po ugotowaniu, natomiast „The Every Company” produkuje jajeczne zamienniki bez udziału kurczaków, wykorzystując tę technologię.
Uproszczony schemat ilustrujący, jak „mięso komórkowe” może być produkowane w ramach „rolnictwa komórkowego” bez potrzeby hodowli zwierząt. Źródło: www.academic.oup.com
„Rolnictwo komórkowe” luki między faktami a twierdzeniami
Koszt towarów, zwłaszcza w przypadku precyzyjnej fermentacji, pozostaje główną barierą tej gałęzi produkcji. Wytwarzanie białek na bazie komórek nadal nie jest ekonomicznie wykonalne i opłacalne, ponieważ wymaga dalszych postępów w technologii bioreaktorów i pożywek. Obecnie w Singapurze zarejestrowany jest tylko jeden laboratoryjny produkt spożywczy. Bez ustalonych protokołów produkcyjnych twierdzenia o korzyściach odżywczych i środowiskowych produktów opartych na komórkach pozostają niezweryfikowane.
Dodatkowo, „mięso komórkowe” nie jest prawnie uznawane za „mięso” zgodnie z definicjami amerykańskimi i europejskimi, ponieważ nie odpowiada konwencjonalnemu składowi i jakości składników odżywczych.
Rolnictwo komórkowe nie oferuje także takich korzyści dla ekosystemu jak tradycyjna hodowla zwierząt gospodarskich. Co więcej, może pogłębiać globalne nierówności, tworząc luksusową żywność kontrolowaną przez międzynarodowe korporacje. Akceptacja konsumentów bywa również przeceniana – wiele osób jest skłonnych jedynie spróbować produktów na bazie komórek, ale nie spożywa ich regularnie. Konsumenci z terenów wiejskich szczególnie mocno wyrażają obawy dotyczące nienaturalności takich produktów oraz ich potencjalnego wpływu na tradycyjne rolnictwo.
Wątpliwości sensoryczne i etyczne
Obecne produkty „komórkowe” nie są identyczne z produktami, które mają w teorii zastąpić. Po pierwsze, nadal istnieje znaczna różnica na poziomie właściwości sensorycznych, odżywczych i teksturalnych, ponieważ brakuje kluczowych etapów generujących jakość w procesie przekształcania mięśni w konwencjonalne mięso. Po drugie, wiele społecznych funkcji produkcji zwierzęcej, wykraczających poza odżywianie, może zostać utraconych, w tym usługi ekosystemowe, korzyści z produktów ubocznych, a także wkład w środki utrzymania i znaczenie kulturowe.
Ponieważ długoterminowy wpływ produktów opartych na komórkach na zdrowie, bezpieczeństwo, środowisko i rynek jest nadal niejasny, technologia rolnictwa komórkowego nie wydaje się być realną opcją w dającej się przewidzieć przyszłości.
Zobacz pełny artykuł autorstwa Paul Wood, Lieven Thorrez, Jean-François Hocquette, Declan Troy, Mohammed Gagaoua, „Cellular agriculture”: current gaps between facts and claims regarding „cell-based meat” | Animal Frontiers | Oxford Academic (oup.com)
https://meatthefacts.eu/home/activity/campaign-updates/what-role-for-lab-grown-meat