Dałeś się nabrać na przekazy, że rolnictwo jest największym trucicielem i emitentem gazów cieplarnianych? Nie jesteś jedyny! A kto faktycznie najbardziej zatruwa powietrze i środowisko?
Od początku XXI wieku globalne emisje gazów cieplarnianych (GHG) rosły, głównie ze względu na wzrost emisji z Chin i innych wschodzących gospodarek. W rezultacie stężenia gazów cieplarnianych w atmosferze znacznie wzrosły, wzmacniając naturalny efekt cieplarniany, który może negatywnie wpłynąć na życie na Ziemi. Dane przedstawione w poniższej tabeli umożliwiają szybkie porównanie wzrostu emisji z poszczególnych sektorów dla różnych gazów cieplarnianych (kopalnego CO₂, CH₄, N₂O i gazów F).
Warto zauważyć, że historycznie największe – bo niemal dwukrotne – wzrosty dotyczą sektora energetycznego i przemysłowego. Kolejnym dużym emitentem jest transport. A rolnictwo? Owszem, jego emisje również wzrosły, ale w dużo mniejszym stopniu niż w innych branżach. W ostatnich latach był to jedyny sektor, w którym nie odnotowano dalszego wzrostu emisji.
Globalne emisje muszą spaść o 45% do 2030 r., jeśli świat ma mieć szansę na ograniczenie wzrostu temperatury do 1,5°C – celu uzgodnionego na szczeblu międzynarodowym. Jednak emisje nadal rosną, potęgując ekstremalne zjawiska pogodowe, które prowadzą do katastrof na całej planecie.
36 firm na szczycie listy
Badania opublikowane przez The Guardian pokazują, że połowa światowej emisji CO₂ pochodzi z 36 firm zajmujących się paliwami kopalnymi. Naukowcy twierdzą, że dane te stanowią wystarczający argument za pociągnięciem tych firm do odpowiedzialności za ich wkład w kryzys klimatyczny.
Wśród tych przedsiębiorstw dominują spółki państwowe – jest ich aż 25. Dziesięć z nich działa w Chinach, kraju o największym zanieczyszczeniu na świecie. Węgiel odpowiadał za 41% emisji w 2023 r., ropa naftowa za 32%, gaz za 23%, a cement za 4%. Gdyby koncern Saudi Aramco był państwem, byłby czwartym co do wielkości trucicielem na świecie – po Chinach, USA i Indiach. ExxonMobil odpowiada natomiast za emisję porównywalną z Niemcami, dziewiątym co do wielkości emitentem CO₂ na świecie.
Emmett Connaire z InfluenceMap, think tanku, który opracował raport Carbon Majors, powiedział: „Pomimo globalnych zobowiązań klimatycznych, niewielka grupa największych na świecie producentów paliw kopalnych znacznie zwiększa produkcję i emisje. Badania podkreślają nieproporcjonalny wpływ tych firm na kryzys klimatyczny i wspierają działania na rzecz egzekwowania odpowiedzialności korporacyjnej”.
Według najnowszych, dostępnych danych emisje metanu w UE spadły o 36% w 2020 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r. Redukcja w sektorze rolnictwa przekroczyła 20 procent. Europejscy hodowcy w praktyce dążą do zmniejszenia wpływu na środowisko. Zrównoważona produkcja, większa wydajność i a także zmiany w zarządzaniu obornikiem przynoszą efekty. Produkcja biogazu w beztlenowych komorach fermentacyjnych i wykorzystanie odzyskanego CH 4 (w postaci biogazu lub biometanu) w sektorze energetycznym do produkcji ciepła i energii elektrycznej, również doprowadziły do zmniejszenia emisji CH 4. Jest to jeden ze środków, który może poprawić cyrkularność naszej produkcji i konsumpcji oraz pomóc w łagodzeniu emisji w przyszłości. A postęp technologiczny w zakresie pasz dla zwierząt w celu zmniejszenia emisji metanu przez przeżuwacze mógłby dodatkowo zapewnić środki łagodzenia wpływu środowiskowego.
Sprawiedliwe spojrzenie na hodowlę zwierząt
Zwierzęta hodowlane stały się czarnym charakterem zmian klimatu. Na całym świecie pojawiają się apele o radykalne ograniczenie hodowli oraz zmianę diety. Jednak potrzebna jest bardziej wszechstronna ocena i sprawiedliwe podejście do emisji.
Ekstensywna hodowla zwierząt przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych, ale jednocześnie przynosi korzyści dla środowiska – m.in. poprzez sekwestrację dwutlenku węgla, poprawę bioróżnorodności i kształtowanie krajobrazu.
Produkty pochodzenia zwierzęcego są również istotne w diecie człowieka, dostarczając pełnowartościowego białka i innych składników odżywczych, które trudno zastąpić roślinnymi odpowiednikami. Ponadto zwierzęta gospodarskie stanowią źródło dochodu i środków do życia dla wielu rolników na całym świecie.
Zamiast szukać winnych na pastwiskach, warto przyjrzeć się wpływowi wielkich korporacji na klimat.
Źródła:
https://edgar.jrc.ec.europa.eu/report_2024
https://www.eea.europa.eu/publications/methane-emissions-in-the-eu